Bắt đầu bước sang tháng thứ 6, lượng sữa của mẹ bắt đầu loãng dần và ít chất. Vì vậy để bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho bé phát triển trong tầm tuổi quan trọng, cha mẹ cần bổ sung chất dinh dưỡng cho trẻ bằng cách cho ăn dặm. Tuy nhiên, trong quá trình ăn dặm có một số lưu ý, cha mẹ cần biết để có kế hoạch ăn dặm cho bé tốt nhất và tránh những tai nạn ngoài ý muốn. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về những điều quan trọng đó trong bài viết dưới đây nhé.
1. Thời điểm vàng bắt đầu cho bé ăn dặm
Ăn dặm là giải pháp cho trẻ bắt đầu tập ăn những loại thức ăn khác ngoài sữa mẹ, giúp tăng cường thêm các nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho nhu cầu phát triển toàn diện của trẻ.
Theo khuyến cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới thì thời điểm mà các bà mẹ nên bắt đầu cho trẻ tập ăn thức ăn đặc là khoảng 6 tháng tuổi trở lên. Khi đó, hệ thống tiêu hóa và công dụng lọc của thận ở trẻ đã phát triển mạnh mẽ và hoàn thiện hơn so với giai đoạn trước, đủ khả năng để con có thể hấp thu các chất bổ dưỡng từ những loại thức ăn khác ngoài nguồn sữa mẹ.
Nhìn chung, lượng sữa mẹ sẽ bắt đầu loãng và ít dần đi khi trẻ được khoảng 6 tháng tuổi. Trong khi đó, trẻ cần bổ sung nhiều chất dinh dưỡng hơn để phát triển toàn diện, vì vậy nguồn sữa mẹ lúc này không thể đáp ứng đủ mong muốn cho trẻ. Theo các nhà nghiên cứu cho nhận dạng, sữa mẹ sẽ chỉ đáp ứng được hơn một nửa mong muốn về dinh dưỡng mỗi ngày cho trẻ ở độ tuổi từ 6-12 tháng. Để có thể phát triển khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần, bạn nên cho trẻ tập ăn dặm vào thời điểm này.
Dù vậy, các bậc phụ huynh không nên cho trẻ tập ăn thức ăn đặc từ quá sớm, nhất là đối với trẻ dưới 5 tháng tuổi. Cho trẻ ăn dặm vào thời điểm này có thể gây ra một số vấn đề đối với sức khỏe của trẻ, chẳng hạn như rối loạn tiêu hóa hoặc tiêu chảy. Điều này một phần là do hệ thống tiêu hóa của trẻ khi đó vẫn chưa được hoàn thiện và còn khá non nớt để có thể xử lý được các loại thức ăn đặc. Ngược lại, bố mẹ cũng lưu ý không nên cho trẻ ăn dặm quá trễ so với độ tuổi được khuyến cáo, chẳng hạn như trẻ 8-9 tháng tuổi. Việc cho trẻ ăn dặm muộn sẽ khiến cơ thể của bé bị thiếu hụt đi những chất dinh dưỡng thiết yếu, có nguy hiểm cao dẫn đến thiếu cân, chậm tăng trưởng, hoặc chậm lớn.
Các bậc phụ huynh không nên cho trẻ tập ăn thức ăn đặc từ quá sớm, đặc biệt là đối với trẻ dưới 5 tháng tuổi
2. Chú ý đến các triệu chứng muốn ăn dặm của trẻ
Bạn có thể dựa trên một số triệu chứng sau để xác định được thời yếu tố tương hợp cho trẻ bắt đầu ăn dặm, bao gồm:
Bé có thể tự mình ngồi vững và biết tựa lưng vào ghế
Bé biết giữ đầu thẳng và quay đầu sang các bên một cách linh hoạt
Bắt đầu hứng thú với món ăn khác ngoài sữa mẹ khi thấy chúng ta ăn
Tay chân linh hoạt, có thể cầm nắm đồ vật và cho vào miệng
Sau khi bú mẹ mà trẻ vẫn còn cảm thấy đói.
3. Chuẩn bị món ăn dặm cho trẻ
Các dụng cụ được chạy để tập cho trẻ ăn dặm sẽ phụ thuộc vào từng phương pháp cho ăn của mỗi bà mẹ. Theo khuyến cáo từ các chuyên gia dinh dưỡng, trước khi cho trẻ tập ăn dặm, các bà mẹ nên chuẩn bị sẵn sàng các loại đồ dùng sau để việc cho ăn trở nên dễ dàng hơn:
Ghế cao dành cho trẻ ăn dặm
Dụng cụ chuyên nấu bột cho trẻ
Bát, đĩa, chén, muỗng (nên chọn loại khó vỡ)
Dụng cụ chia thức ăn
Máy xay
Yếm cho trẻ, hoặc khăn ướt để lau miệng cho trẻ.
4. Cho bé ăn dặm đúng cách
Trong những ngày đầu tiên cho trẻ ăn dặm, bạn hãy để con làm quen dần với đồ ăn trước. Các bà mẹ cũng cần trang bị kỹ những kiến thức cần thiết về ăn dặm cho trẻ để có thể thực hiện các bước một cách an toàn và hữu hiệu.
Trước hết, bạn cần lưu ý rằng ăn dặm chỉ là bữa phụ và bé vẫn cần được bú sữa mẹ thường xuyên cho tới 12 tháng tuổi. Những ngày đầu bạn có thể cho trẻ ăn 2 bữa bột/ngày, và cho bú ít nhất từ 3-4 lần/ngày; sau đó tần suất cho trẻ ăn bột có thể tăng dần lên 3-4 lần/ngày khi trẻ gần 12 tháng tuổi.
Đối với những bữa ăn dặm đầu tiên, bạn hãy cho trẻ ăn món ăn có vị ngọt gần giống với sữa mẹ trước để bé không cảm thấy quá lạ lẫm. Những bữa sau đó, bạn có thể chuyển từ từ sang những loại món ăn có vị mặn hơn một chút, với nhiều thành phần dinh dưỡng hơn.
Không những thế, lượng thức ăn dặm cho trẻ cũng cần có mức độ hợp lý, tránh quá nhiều hoặc quá ít. Trước tiên, bạn hãy cho trẻ ăn với một số lượng vừa phải, sau đó tăng dần lên khi trẻ đã quen dần. Điều này làm cho cho hệ tiêu hóa của trẻ không đột ngột phải làm việc quá tải, khiến cho chúng dần dần thích nghi với các loại món ăn được tiêu thụ.
Ngoài ra, khi cho bé ăn dặm, mẹ cần để ý chặt chẽ để tránh trường hợp trẻ bị nghẹn đồ ăn, dẫn đến nghẹt thở. Hãy để cho con tự do cầm tô đựng đồ ăn hoặc sờ vào món ăn nếu muốn. Một nguyên tắc khác khi mới cho trẻ ăn dặm là tuyệt đối không ép con ăn nhiều, hãy kiên nhẫn và thử lại vào lần sau khi trẻ có hứng thú hơn.
Mẹ cần theo dõi chặt chẽ để hạn chế trường hợp trẻ bị nghẹn đồ ăn, dẫn đến nghẹt thở
5. Lựa chọn nguyên liệu cho trẻ ăn dặm
Khi cho trẻ ăn dặm, mẹ cần đảm bảo cung cấp cho con đủ 4 nhóm chất sau đây:
5.1 Chất bột đường
Mẹ có thể chọn các loại gạo tẻ, hoặc nghiền khoai, cháo và bột yến mạch cho trẻ ăn dặm. Khi trẻ hơn 1 tuổi, mẹ có thể bổ sung thêm các loại thực phẩm khác như thịt tươi bò xay, khoai tây, hoặc phở để khiến cho bé thêm phần thích thú với món ăn hơn.
5.2 Chất đạm
Mẹ cũng nên tăng cường đầy đủ chất đạm cho con từ những loại nguyên liệu như cá, thịt tươi (nguồn động vật) hoặc các loại đồ (nguồn thực vật).
5.3 Vitamin, khoáng chất và chất xơ
Những chất này rất quan trọng đối với hệ tiêu hóa của trẻ, giúp cơ thể phòng chống được các vấn đề về đường ruột. Bạn có thể bổ sung cho trẻ những nhóm chất này thông qua các loại hoa quả tươi như đu đủ, cam, hoặc xoài.
5.4 Chất béo
Một số loại thực vật rất giàu chất béo như mè, đậu nành; hoặc các loại chạm vật như mỡ lợn hoặc gà. Các bà mẹ nên linh hoạt chạy xen kẽ những loại chất béo này trong việc nấu ăn đồ ăn cho con để đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ.
Để trẻ sức khỏe, phát triển tốt cần có một chế độ bổ dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất bổ dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những ốm thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.
Giai đoạn trẻ ăn dặm là giai đoạn vô cùng quan trọng giúp trẻ tăng trưởng toàn diện. Trẻ ăn không đúng cách có tai họa thiếu các vi khoáng chất gây ra trạng thái biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các triệu chứng kể trên, cha mẹ nên tăng cường cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B làm cho đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, khiến cho cải thiện trạng thái biếng ăn, làm cho trẻ ăn hấp dẫn.
Trên đây là những lưu ý dành cho cha mẹ khi các bé ăn dặm. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên sẽ giúp cha mẹ cải thiện tình trạng ăn uống cho bé hiệu quả hơn.